Het kiezen van een Domotica systeem is verre van eenvoudig. Ons eigen verhaal is wat dat betreft eigenlijk wel een mooi voorbeeld.
De allereerst stapjes waren (bijna uiteraard) via een schakelaar bedienbare tussenstekkers. De volgende stap betrof de iets geavanceerdere afstandbedienbare dimmers van Klikaan-Klikuit. Maar die wilden we graag volledig automatisch op tijd kunnen schakelen dus kwam daar onze eerste 'Domotica server' om de hoek kijken, toen min of meer 'automatisch' ook een Klikaan-Klikuit.
Naar als je niet thuis bent wil je wel zeker weten dat alles gewoon goed werkt en wil je kunnen zien dat een apparaat of een lamp echt aan of uit staat / is. Dus twee-wegcommunicatie was voor ons een duidelijk keuzecriterium. Maar we hadden natuurlijk veel traditionele eenrichtingsapparatuur'. En dan kom je al snel bij de Homey uit, want die combineert Z-Wave (tweeweg) met RF (eenweg, o.a.KlikaanKlikuit).
Waarom Z-Wave en geen Zigbee (of nog ean andere protocol)? Zigbee is open source, dus zou wijder verbreid moeten zijn. Klinkt goed maar brengt ook z'n eigen problematiek met zich mee want iedereen kan een eigen 'Zigbee smaak' maken.
Z-Wave is wat dat betreft veel gereguleerder: je moet de centrale chip inkopen en je wordt gecertificeerd. In Nederland zeg je dan "Kost een paar duiten, maar dan heb je ook wat". De belangrijkste reden was echter het gemak van productselectie: de zekerheid dat een Z-Wave apparaat werkt met een Z-Wave controller is groter dan de kans dat twee Zigbee-apparaten met elkaar werken.
Dus is het Z-Wave geworden. In eerste instantie met een Homey.
De Homey is een heel interessant product. Het concept is brilliant: verenig zo veel mogelijk protocollen in een fraai omhulsel (de WAF (Wife Acceptance Factor) is heel hoog). Laat er dan een mooi softwaresausje overheen lopen en je hebt een goed verkoopbaar product. En het is ook nog aantrekkelijk geprijsd.
Onze ervaringen met de Homey waren dan ook positief, alleen liepen we ook aan tegen de fysieke bouw van ons huis. De Homey midden in het huis plaatsen was sowieso een onmogelijke opgave en de complexe opbouw van onze WIFI met meerdere access points lag niet in de lijn van de verwachtingen van de Homey. Maar daardoor was het geheel toch niet zo betrouwbaar als we hadden verwacht.
Maar we waren nog wel steeds overtuigd van Z-Wave. En omdat veel van de Z-Wave apparaten die we inmiddels hadden geinstalleerd van Fibaro waren, was de HS2 van die fabrikant natuurlijk de eerste op onze lijst. Met de LUA progammeertaal en de fraaie userinterface had dit systeem absoluut voordelen boven de Homey, zeker als je wat 'complexere' dingen wilde doen. Maar dit zou dan het derde systeem worden. Dus toch maar even verder kijken. Homey werkte immers in de meeste gevallen prima.
Uiteraard kun je dan niet om de 'open source' oplossingen van Open Hab en Domoticz heen. Beiden inmiddels meer dan een hobbyprojectje maar zeer serieus opgezette systemen. Open Hab kent zelfs een scheiding tussen fysieke en logische apparaten die heel 'puur en natur;lijk' aanvoelt maar die ik verder nergens heb teruggezien. Maar Open Source heeft ook een keerzijde: je bent aangewezen op een groep die niets kan garanderen en die niet direct aanspreekbaar is.
Natuurlijk garandeert betaalde software geen directe support., denk maar aan een probleem met Excel. Maar het idee dat er in ieder geval een organisatie is die je verantwoordelijk kunt stellen (al is het maar in je hoofd) voor problemen & fouten is toch wel heel prettig. En ik hou persoonlijk niet veel van een bouwpakket waarvan je de delen ook nog bij elkaar moet zoeken (al heeft Open Hab wel een single-download Windows versie).
Wat me wel opviel toen ik bezig was met 'Homey in complexe situiaties' was het gebrek aan inzicht en nog opvallender: tools die een willekeurig Z-Wave netwerk inzichtelijk maken. Waar je met WIFI talloze tools hebt, zowel freeware als betaald, zowel helemaal software en alleen gebruikmakend van de ingebouwde ontvanger tot volledige analysetools die onafhankelijk van bestaande apparaten hun metingen verrichten. Maar voor Z-Wave, dat ook zo in de lucht hangt, is er niets. En de inzichtelijkheid vanuit de controller is ook niet altijd optimaal.
Na veel zoeken kwam ik twee producten tegen: Z-Seer+ en de Z-Wave sniffer van John Subhammer. Over die laatste elders meer, maar Z-Seer+ zette me op het spoor van HomeSeer. Die laatste is in principe een softwarepakket (net als Domoticz en Open Hab) dat kan draaien op een willekeurig systeem (Windsows of Linux) en dan gebruikmaakt van de aangesloten randappartatuur. Als je maar genoeg randapparatuur aansluit rent HomeSeer zelf Homey voorbij als het om protocollen gaat...
Maar Z-Seer+ had mijn hart veroverd: een grafisch overzicht van je netwerk met daarbij precies de beschikbare routers en snelheden, plus de optie om het te veranderen (als je bv. een lamp verplaatst). En omdat Z-Seer+ weer samenwerkt met HomeSeer (jammer dat het geen los product is) toch maar de (30 dagen gratis) proefversie gedownload en op een 'oude' PC geïnstalleerd.
De 'koppeling' met Z-Wave heb ik gedaan met een Aeon Z-Wave stick. Daarmee zou je in principe los van de controller een Z-Wave apparaat aan je netwerk moeten kunnen koppelen omdat de USB stick een interne batterij heeft. Maar in de praktijk bleek dit maar te werken met een deel van de apparaten. Dus mijn advies zou zijn om die optie niet te gebruiken.
De installatie van HomeSeer (HS) is eenvoudig en snel. De hele configuratie gaat via een web-interface, dus die oude PC staat ergens zonder toetsenbord of scherm...
Die web-interface is niet direct 'state of the art' Sterker nog, voor velen zal het wat primitief overkomen. Maar hij doet wel alles wat je er van mag verwachten. En door middel van PlugIns kun je het systeem verder uitbreiden. Uiteraard wilde ik graag de Z-Wave plugin (gewoon bij de prijs inbegrepen). Maar door het lijstje kijkende viel ook SONOS direct op, dus die twee maar geïnstalleerd.
De Sonos-interface biedt bijna alle mogelijkheden die SONOS zelf ook biedt, maar in de praktijk gebruik ik maar een kleine subset. De Z-Wave interface daarentegen heb ik uitgebreid getest :). Hoewel wellicht niet helemaal state of the art: de interface is compleet, gebruikersvriendelijk en snel.
Een leuk gimmick is de Status pagina die je (per verdieping) zelf kunt indelen. Kies een plattegrond (per verdieping) van je huis en sleep alle devices naar de juiste plek.
Toen we eenmaal ervan overtuigd waren dat HomeSeer ook in de complexe omgeving van ons huis goed kon functioneren heb ik de volledige versie gekocht. En sindsdien veel scripts geschreven om het huis perfect gehoorzaam te maken.
Ja, de Homey is een mooi propduct en relatief goedkoop. Maar in vergeljking met HomeSeer staat het nog in de kinderschoenen. En omdat HomeSeer gewoon software is hoeven we ook niet bang te zijn aan een bepaalde techniek vast te zitten. Momenteel praten we al 'tegen' wat oude KlikaanKlikuit schakelaars die fysiek onbereikbaar zijn geworden door een verbouwing, oude RF tussenstekkers, ons SONOS systeem, de Harmony universele afstanbdsbediening (die weer Infra Rood) gebruikt) en natuurlijk een keur aan Z-Wave apparaten.
Voor veel situaties zouden we de Homey adviseren, maar bij de wat moeilijke of uitgebreide systemen wil je echt de flexibiliteit en volwassenheid van HomeSeer. Althans dat is mijn oordeel.